بهترین روش جراحی پروستات

جراحی پروستات از روش‌های درمان قطعی بزرگی پروستات محسوب می‌شود. اما با توجه به تنوع روش‌های جراحی موجود، انتخاب بهترین روش برای هر بیمار، نیازمند ارزیابی دقیق شرایط فردی و مشورت با پزشک متخصص است. بزرگی غده پروستات یک مشکل شایع در میان مردان بخصوص در سنین میانسالی است که می‌تواند به اختلال در جریان ادرار و سایر مشکلات سلامتی منجر شود. اینکه بهترین روش جراحی پروستات چیست و در چه شرایطی انجام می شود، مراحل، تکنیک ها و الزامات مراقبتی قبل و بعد از آن چیست موضوع بحث ما در ادامه این مقاله خواهد بود.

عمل پروستات در چه شرایطی لازم است؟

همانطور که اشاره شد؛ جراحی پروستات یکی از روش‌های درمانی متداول برای مشکلات مرتبط با پروستات مانند بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات (BPH) و سرطان پروستات است. اما چه زمانی روش های درمان خانگی و بدون جراحی به کار نمی آیند و به جراحی نیاز خواهد بود؟

1. زمانی که بزرگ شدن بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) باعث مشکلات ادراری جدی مانند تکرر ادرار، مشکل در شروع ادرار، جریان ضعیف ادرار، احساس تخلیه ناقص مثانه و شب ادراری شود، جراحی ممکن است توصیه شود.
2. در مراحل اولیه سرطان پروستات، جراحی می‌تواند برای برداشتن کامل تومور و جلوگیری از گسترش آن به سایر قسمت‌های بدن انجام شود.
3. اگر مشکلات ادراری ناشی از پروستات بزرگ شده به کلیه‌ها آسیب برساند و باعث نارسایی کلیوی شود، جراحی ضروری است.
4. اگر عفونت‌ پروستات و مجاری ادراری به دلیل انسداد ناشی از پروستات بزرگ شده به طور مکرر رخ دهد، جراحی ممکن است لازم باشد.
5. اگر خون در ادرار به دلیل مشکلات پروستاتی باشد، جراحی ممکن است برای تشخیص و درمان علت خونریزی توصیه شود.
6. اگر مثانه به طور کامل تخلیه نشود و ادرار در مثانه باقی بماند، جراحی برای رفع انسداد ضروری است.

راهکارهای مطمئن درمان بیماری پروستات 

امروزه با دسترسی به با فناوری‌های جدیدتر، متخصص اورولوژ می‌تواند علاوه بر روش های سنتی جراحی پروستات از روش‌های کم تهاجمی با برش‌های کوچک یا ابزارهای لوله‌ای آندوسکوپی که در مجرای ادرار قرار می‌دهند استفاده کند که عموما شامل برداشتن یا برش پروستات نمی شود. با این حال بعد از معاینه و مشاهده اندازه پروستات بیمار، نوع جراحی مناسب او که یکی از تکنیک های زیر خواهد بود توسط پزشک تعیین می شود:

1- درمان با بخار آب رزوم

دستگاهی به مجرای ادرار وارد می‌شود و یک سوزن کوچک بخار آب یا بخار را برای درمان بافت اضافی پروستات وارد می‌کند. این روش معمولا در مطب پزشک انجام می شود

2- مایکروویو درمانی

 از طریق مجرای ادرار (TUMT). این روش غیر تهاجمی از یک آنتن مایکروویو متصل به یک لوله انعطاف پذیر استفاده می کند که آن را داخل مثانه قرار می دهند. امواج مایکروویو بافت اضافی پروستات را از بین می برد.

 

3- سیستم UroLift. UroLift

یک پروتز دائمی است که برای بلند کردن و نگه داشتن پروستات از مجرا استفاده می شود، بنابراین دیگر مجرای ادرار را مسدود نمی کند. این روش بر عملکرد جنسی تأثیر نمی گذارد. معمولاً با استفاده از بیهوشی موضعی یا عمومی در مطب یا مرکز جراحی سرپایی یا اتاق عمل انجام می شود. معمولاً بیماران در همان روز به خانه بازمی گردند.

4- برداشتن پروستات از طریق مجرای ادرار (TURP)

این روش رایج ترین و بهترین روش جراحی درمان بزرگی پروستات یا BPH است. در این تکنیک؛ پروستات با استفاده از ابزار تراش داده شده و نمونه های آن با شستشو از طریق مجرا خارج می شود .اندازه پروستات هر مقدار باشد با این روش قابل انجام است. نکته مهم در این عمل اینست که پروستات به صورت کامل برداشته شود و بیمار دچار عود و بزرگی مجدد پروستات نشود. با TURP، برخی از مردان ممکن است به آنچه “انزال رتروگراد” گفته می شود (انزال مایع منی به مثانه به جای مجرای ادرار) دچار شوند.

عمل جراحی (TURP) چقدر طول میکشد؟

جراحی TURP عموما بین 30 تا 90 دقیقه طول می‌کشد. مدت زمان دقیق عمل به عوامل مختلفی مانند اندازه پروستات، پیچیدگی عمل و روش بیهوشی بستگی دارد. پس از عمل نیز ممکن است مدتی در بیمارستان بستری شوید تا بهبودی کامل حاصل شود. برای اطلاع دقیق از مدت زمان عمل و دوره نقاهت، بهتر است با بهترین متخصص اورولوژ مشورت کنید.

آمادگی های قبل از عمل پروستات (TURP)

• قبل از عمل، پزشک شما را معاینه کرده و آزمایش‌های لازم را تجویز می‌کند. در این ویزیت، تمام سوالات خود را در مورد عمل جراحی بپرسید.
• از چند روز قبل از عمل، از مصرف غذاهای سنگین و پرچرب خودداری کنید. یک شب قبل از عمل، ناشتا باشید.
• برخی داروها ممکن است قبل از عمل قطع شوند یا دوز آن‌ها تغییر کند. حتماً در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای گیاهی و مکمل‌ها، به پزشک خود اطلاع دهید.
• قبل از عمل، دوش بگیرید و بدن خود را به‌طور کامل بشویید.
• موهای ناحیه عمل باید تراشیده شود.
• وسایل شخصی خود را به همراه نداشته باشید و از یکی از اعضای خانواده یا دوست صمیمی خود بخواهیم شما را طی جریانات عمل و ریکاوری ان همراهی کند.

5- برش پروستات از طریق مجرای ادرار (TUIP)

این جراحی شامل برداشتن بافت پروستات نمی شود. چند برش کوچک در پروستات ایجاد می شود تا فشار غده بر مجرای ادرار کاهش یابد و ادرار راحت تر شود. این روش برای برخی از مردان، مانند آنهایی که پروستات کوچکتری دارند، گزینه مناسبی است. با TUIP، خطر انزال رتروگراد در مقایسه با TURP بسیار کمتر است. 

با این حال لازم به ذکر است که یک نقطه ضعف احتمالی در این روش اینست که برخی از مردان نیاز به تکرار TUIP دارند و  عوارض بعد از عمل را برابر با آن میدانند.

بیشتر بخوانید: عمل پروستات در سنین بالا

6- جراحی لیزری پروستات

گاهی با استفاده از لیزر برای از بین بردن بافت پروستات و کوچک کردن غده استفاده می شود. این روش جراحی همچنان در حال بررسی های علمی و تحقیقاتی است و گفته می شود؛ ممکن است برای پروستات بزرگتر موثر نباشد. روش‌های لیزر معمولاً علائم را کاهش می‌دهند و جریان ادرار مشابه عمل TURP بهتر می شود. با این حال، برخی از لیزردرمانی ها عوارض جانبی کمتری نسبت به سایرین دارند و همچنین خطر خونریزی را کاهش می دهند. 

7- جراحی پروستاتکتومی باز پروستات

پزشک فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری اغلب این روش را زمانی انجام می دهد که پروستات به شدت بزرگ شده باشد یا عوارضی وجود داشته باشد یا زمانی که مثانه آسیب دیده باشد و نیاز به ترمیم دارد. در جراحی باز، جراح برش ایجاد می کند و بافت بزرگ شده پروستات را خارج می کند.

8- پروستاتکتومی لاپاراسکوپی و رباتیک

جراحی لاپاراسکوپی یا رباتیک با ایجاد چهار برش کوچک در شکم برای برداشتن بافت بزرگ شده پروستات انجام می شود.

مراحل جراحی پروستات

 

مرحله اول: آماده‌سازی بیمار

بیمار به اتاق عمل منتقل می‌شود و روی تخت جراحی قرار می‌گیرد، ناحیه عمل ضدعفونی می‌شود تا روند بیهوشی یا بیحسی موضعی اجرا شود.

مرحله دوم: وارد کردن رزکتوسکوپ

جراح یک ابزار مخصوص به نام رزکتوسکوپ را از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌کند. این ابزار دارای یک دوربین کوچک و ابزاری برای برش بافت پروستات است.

مرحله سوم: برداشتن بافت پروستات

با استفاده از رزکتوسکوپ، جراح بافت اضافی پروستات را به صورت لایه لایه برمی‌دارد و این بافت برداشته شده توسط مایع شستشو از بدن خارج می‌شود.

مرحله چهارم: اطمینان از توقف خونریزی

پس از برداشتن بافت پروستات، جراح خونریزی را کنترل کرده و از بند آمدن آن اطمینان حاصل می‌کند.

مرحله پنجم: قرار دادن کاتتر

یک کاتتر ادراری در مثانه قرار داده می‌شود تا ادرار از مثانه خارج شود و به بهبودی کمک کند.

مرحله ششم: بستن و بخیه برش

با توجه به تکنیک مورد استفاده در جراحی، در صورتی که برشی ایجاد شده باشد، جراح برش را با دقت بالا بخیه زده و می‌بندد.

مرحله هفتم: انتقال بیمار به اتاق ریکاوری

پس از پایان عمل، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود و حداقل 40 دقیقه در آنها می ماند تا مراقبت های اولیه انجام شود و بعد به بخش منتقل می شود.

مراقبت‌های بعد از جراحی پروستات

1. بلافاصله پس از عمل، یک کاتتر ادراری در مثانه شما قرار می‌گیرد تا ادرار را تخلیه کند. این کاتتر معمولاً چند روز پس از عمل خارج می‌شود.
2. درد پس از عمل طبیعی است و با داروهای مسکن کنترل می‌شود که باید طبق دستور پزشک و در زمانبندی مشخص مصرف شود.
3. ممکن است در ادرار شما مقداری خون وجود داشته باشد که به مرور زمان کاهش می‌یابد.
4. در روزهای اول پس از عمل، لازم است استراحت کافی داشته باشید.
5. برای جلوگیری از یبوست و رقیق شدن ادرار، مقدار زیادی آب بنوشید و از مصرف غذاهای تند، ادویه‌دار و نفاخ خودداری کنید.
6. به تدریج و با توصیه متخصص اورولوژ، فعالیت‌های بدنی خود را افزایش دهید.
7. در صورت وجود هرگونه زخم، طبق دستور پزشک از آن مراقبت کنید.
8. ناحیه اطراف کاتتر را تمیز و خشک نگه داشته و از کشیدن یا پیچاندن کاتتر اکیدا خودداری کنید.
9. به طور مرتب کیسه ادرار را تخلیه کنید.

ریکاوری بعد از جراحی پروستات

به طور معمول و در صورت پیش نیامد شرایط خاص پزشکی، تنها چند روز پس از عمل در بیمارستان بستری خواهید بود. در این مدت فیزیوتراپیست به شما تمریناتی را آموزش می‌دهد تا به بهبود کنترل مثانه و تقویت عضلات کف لگن کمک کند. همچنین توصیه اکید می شود که رژیم غذایی سالمی داشته باشید، چرا که مصرف مایعات فراوان و یک رژیم غذایی سالم به بهبودی کمک می‌کند.

در دوران نقاهت بعد از عمل پروستات هرگز خودسرانه دارو مصرف نکنید و به توصیه‌های پزشک خود عمل کنید. بعلاوه در صورت بروز هرگونه مشکل، سریعا پیگیر آن شده و به پزشک اطلاع دهید.

 

خطرات و عوارض احتمالی بعد عمل پروستات

خوشبختانه در روش آندوسکوپی (TURP) میزان عوارض مثل بی اختیاری ادراری ، ناتوانی جنسی ، طول بستری ، احتمال لخته شدن خون و آمبولی بسیار کم و در حد ناچیز است . بعد از هر عمل پروستات پرتاب مایع منی به جلو کم می شود با این حال درگیری با خطراتی که در ادامه لیست شده محتمل است: 

• خونریزی یکی از شایع‌ترین عوارض پس از عمل است که می‌تواند به صورت خون در ادرار یا لخته‌های خونی مشاهده شود.
• عفونت مجاری ادراری یکی دیگر از عوارض احتمالی است که با تب، لرز و درد همراه است.
• تشکیل لخته خون در پاها یا ریه‌ها ممکن است پس از عمل رخ دهد.
• در برخی موارد، ممکن است به اعصاب یا بافت‌های اطراف پروستات آسیب وارد شود.
• به داروهای بیهوشی یا سایر داروهای مصرفی ممکن است واکنش آلرژیک نشان داده شود.
• ناتوانی در کنترل ادرار یکی از شایع‌ترین عوارض بعد عمل پروستات است که موقتی بوده و با درمان درست بهبود میابد.
• آسیب به اعصاب حامل کننده خون به آلت تناسلی می‌تواند باعث اختلال نعوظ شود.
• اسپرم به جای خروج از آلت تناسلی وارد مثانه می‌شود که می‌تواند باعث ناباروری شود.
• باریک شدن مجرای ادرار می‌تواند باعث مشکل در ادرار کردن شود.
• تجمع مایع لنف در اطراف بیضه‌ها که می‌تواند باعث درد و تورم شود.

نکاتی که باید برای جراحی پروستات بدانید..

جراحی می تواند بسیاری از علائم BPH را کاهش دهد، اما ممکن است همه آنها را درمان نکند. اگر عوارض خاصی مانند مثانه ضعیف وجود داشته باشد، ممکن است پس از جراحی همچنان مشکلات ادراری وجود داشته باشد، اگرچه این اتفاق نادر است. در جراحی BPH، ممکن است عوارض جانبی یا عوارضی که پیشتر اشاره شد از جمله: خونریزی، باریک شدن مجرای ادرار که به عنوان تنگی مجرای ادرار نیز شناخته می شود، بی اختیاری یا نشت ادرار، اختلال نعوظ و انزال رتروگراد وجود داشته باشد.

همچنین فراموش نکنید بهترین درمان بزرگی پروستات برای هر بیماری یکسان نیست. در مورد خطرات و مزایای هر روش پزشک متخصص اورولوژ تشخیص نهایی را خواهد داد، پس در جلسه مشاوره تمام سوالات خود را پرسیده و با دقت به سخنان پزشک گوش دهید.