در این مقاله می خوانید :
سیستوسکوپی (cystoscopy) یک روش ساده جهت بررسی سیستم داخل ادراری است که به پزشک شما اجازه می دهد مثانه را با لوله باریک مشاهده نماید. در طی سیستوسکوپی، پزشک میتواند داخل مثانه را برای تشخیص توده، سنگ، بی اختیاری ادراری و سایر مشکلات ادراری ببیند. پیشرفتهای روزمره در علم پزشکی شامل دستگاه سیستوسکوپی شده و نسل جدید سیستوسکوپ ها در این مقاله بررسی می شود.
کاربرد سیستوسکوپی در آقایان:
- خارج کردن سنگ مثانه
- بررسی تنگی مجرای ادراری
- تشخیص زگیل های تناسلی در مجرای ادراری
- بزرگی پروستات
- توده مجرای ادراری
- توده مثانه
- تشخیص نوع بی اختیاری ادراری
- عفونت ادراری یا سیستیت بینابینی
- خارج کردن لوله دبل جی
- تشخیص علل خونریزی ادراری یا هماچوری
- نمونه برداری از تومورهای کوچک مثانه
- تزریق ماده حاجب داخل حالب
بخوانید : رهایی از تکرر ادرار
کاربرد سیستوسکوپی در خانمها:
1- تعبیه و یا خارج کردن لوله حالبی جهت مقاصد تشخیصی یا درمانی
2- تشخیص بیماریهای التهابی مثانه مثل سیستیت بینابینی
3- بی اختیاری ادرار
4- تشخیص تومورهای مثانه
5- عفونتهای مکرر ادراری
6- تشخیص ناهنجاری های مادرزادی سیستم ادراری
7- سنگ مثانه
8- تشخیص پولیپ یا دیورتیکول مجرا
انواع سیستوسکوپی:
- سیستوسکوپ رژید یا غیر قابل انعطاف که نوع قدیمی است
- سیتوسکوپ فلکسیبل یا منعطف که نسل جدید سیستوسکوپ هاست
نحوه انجام سیستوسکوپی و نسل جدید:
سیستوسکوپی بر اساس نوع آن میتواند در مطب یا اتاق عمل انجام شود. سیتوسکوپ قدیمی یا رژید به علت قطر زیاد لوله آن با بی حسی قابل انجام نمی باشد چون بسیار دردناک بوده و برای فرد بسیار آزار دهنده است و باید در اتاق عمل و با بیهوشی عمومی انجام شود. نسل جدید سیستوسکوپ سیستوسکوپ فلکسیبل یا منعطف توسط لوله باریک قابل انعطاف انجام می شود و بنابراین با بی حسی موضعی و بدون درد انجام می شود و امکان چرخش در تمام زوایای مثانه را دارد. نسل جدید سیستوسکوپها یکبار مصرف بوده و بنابراین احتمال عفونت به صفر می رسد.
(سیستوسکوپی رژید)
نحوه انجام سیستوسکوپی فلکسیبل یا همان نسل جدید سیستوسکوپ در مطب:
فوق تخصص اندواورولوژی می تواند بعد از آماده شدن بیمار و تزریق ژل بی حسی لوله اندوسکوپ حالب را وارد مجرای ادراری نماید. از آنجا که نوک دستگاه قابل انعطاف است بدون ایجاد مشکل به بررسی مجرای ادراری می پردازد و در طی انجام آن امکان تهیه عکس و فیلم وجود دارد. خوشبختانه در مطب اینجانب این نوع سیستوسکوپ موجود می باشد و بصورت یکبار مصرف برای بیماران محترم استفاده می شود.
(سیستوسکوپی فلکسیبل)
عوارض سیستوسکوپی رژِید یا غیر قابل انعطاف:
سوزش در زمان ادرار کردن رایج می باشد و با گذشت زمان خیلی سریع برطرف می شود. شاید خون در ادرار پیدا شود که حتی شاید تا چند هفته ادامه داشته باشد اگر مقدار آن زیاد باشد و همراه با دفع لخته باشد حتی شاید سبب احتباس ادرار گردد.
- خونریزی
- احتباس ادراری
- عفونت
- پارگی مثانه (خیلی نادر)
بخوانید : کوچکی آلت تناسلی
برخی از این موارد با دستور پزشک می تواند در منزل تحت درمان قرار گیرد ولی گاهی احتیاج است تا بیمار بستری گردد. تب پس از سیستوسکوپی می تواند به دلیل شروع عفونت ادراری باشد. در مواردی که عفونت فقط محدود به مثانه باشد علائم سوزش ادرار و تکرر ادرار غالب می باشد و بیشتر تب نمی دهد.
اگر احساس درد و تورم بیضه کردید بایستی هر چه سریعتر به مرکز درمانی مراجعه کنید علت آن می تواند التهاب، عفونت و یا پیچش بیضه باشد که دو مورد اول می تواند بدنبال سیستوسکوپی رخ دهد زیرا لوله های منی بر، به قسمت پروستاتی مجرا وارد می شوند و برگشت مایع و میکروبهای ادراری از مجرا به این لوله می تواند سبب التهاب و یا عفونت بیضه ها گردد.
خونریزی پس از سیستوسکوپی شایع است. وقتی مقدار آن کم باشد، بیمار بایستی استراحت کند و مقدار خوردن مایعات را افزایش دهد. اگر مقدار خونریزی زیاد باشد و خصوصاً همراه دفع لخته باشد، بایستی به پزشک اطلاع داد یا به اورژانس مرکز درمانی مراجعه کرد. در این موارد زمانی لازم است تا آزمایش خون برای مقدار کم خونی انجام گیرد و شستشوی مثانه بوسیلۀ تیم پزشکی انجام شود.
در صورت احتباس ادرار پس از سیستوسکوپی بیمار باید به مرکز درمانی مراجعه نماید و بیشتر تا بهبودی، شاید لازم شود برای یک دوره کوتاه مدت سوند ادراری تعبیه شود.
دکتر کیوان آقامحمدپور فوق تخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری و ناباروری
