در این مقاله می خوانید :
سندروم اورترال نوعی بیماری مربوط به مجاری ادراری است که بیشتر در خانم‌ها دیده می‌شود. علائم این سندروم شامل سوزش، درد و تکرر ادرار بدون وجود عفونت هستند. علت دقیق این بیماری مشخص نیست، اما عواملی مثل تحریک مجرای ادرار با مواد شوینده، تغییرات هورمونی، دوچرخه سواری و آسیب دیدن مجاری ادراری در بروز آن نقش دارند. درمان سندروم اورترال بیشتر روی کنترل علائم متمرکز است و شامل درمان‌های دارویی مثل مصرف دارو و روش‌های خانگی مثل پرهیز از مصرف غذا‌های تند و اسیدی، خودداری از مصرف الکل، کاهش استرس و تغییر سبک زندگی می‌شود.
سندروم اورترال چیست؟
سندروم اورترال (Urethral Syndrome) نوعی مشکل ادراری است که بر اثر التهاب یا تحریک لوله اورترا به‌وجود می‌آید. اورترا همان لوله‌ای است که ادرار را از مثانه به بیرون از بدن منتقل می‌کند. فرد مبتلا به این سندروم، دچار سوزش، درد یا تکرر ادرار می‌شود، اما وقتی آزمایش کشت ادرار می‌دهد، هیچ نشانه‌ای از عفونت ادراری در نتیجه آزمایش مشاهده نمی‌شود. علاوه بر این، آندوسکوپی مثانه، سی تی اسکن، سونوگرافی و تست نوار مثانه هم هیچ مشکلی در کلیه، مثانه یا مجاری ادراری نشان نمی‌دهند.
با وجود طبیعی بودن همه چیز، بیمار همچنان با علائم ناراحت‌کننده مثل درد در ناحیه زیر شکم، احساس فشار یا نیاز فوری به دفع ادرار دست و پنجه نرم می‌کند که کیفیت زندگی‌اش را پایین می‌آورند. همین مساله باعث می‌شود تشخیص این بیماری کمی سخت شود و نیاز به بررسی توسط بهترین متخصص اورولوژی داشته باشد.
علل ایجاد‌کننده سندروم اورترال
هنوز علت دقیق و مشخصی برای این بیماری پیدا نشده است، اما چیزی که محققان از آن اطمینان دارند این است که عامل این بیماری، ویروس یا باکتری نیست. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این سندروم در زنان سفید پوست در مقایسه با سایرین بیشتر دیده می‌شود. علاوه بر این، محققان بر این باورند که ژنتیک، ویژگی‌های بدنی، واکنش‌های حساسیتی، شرایط هورمونی، سبک زندگی و وضعیت کلی سلامت بدن در افزایش احتمال ابتلا به سندروم اورترال تاثیر می‌گذارد.
به طور کلی علل مختلفی در بروز این سندروم نقش دارند که شامل موارد زیر می‌شوند:
- التهاب غدد اسکن (Skene) (غدد نزدیک به مجرای ادرار)
- تحریک مجرای ادرار بر اثر مصرف محصولات عطردار مثل صابون، شامپو، نوار بهداشتی یا ژل‌های بهداشتی
- تنگی غیر طبیعی مجرای ادرار (تنگی اورترال در مردان)
- اختلالات هورمونی مثل کمبود استروژن
- استفاده از ژل‌های اسپرم‌کش
- مصرف غذا‌ها یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین
- آسیب به مجرای ادراری در اثر رابطه جنسی، دوچرخه‌سواری یا استفاده از تامپون
- درمان‌های خاص مثل شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی
- تروما یا ضربه به ناحیه اورترا
عوامل خطرساز و تحریک کننده اورترال
به جز موارد گفته شده، عوامل زیر نیز احتمال بروز این سندروم را بالا می‌برند:
- زایمان‌های مکرر یا بدون برش
- سقط جنین دو بار یا بیشتر
- اختلالات هورمونی
- سابقه آلرژی
- برقراری رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم
- ابتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری یا کلیه
- ابتلا به بیماری‌های مقاربتی (STIs)
- مصرف دارو‌هایی که روی سیستم ادراری تاثیر مستقیم می‌گذارند
علائم سندروم اورترال و روند تشخیص بیماری
برای تشخیص این بیماری باید به متخصص اورولوژی مراجعه کنید. پزشک ابتدا علائم شما را بررسی کرده و از شما شرح حال کامل می‌گیرد. پس از آن، معاینه فیزیکی انجام داده و برای تشخیص دقیق‌تر بیماری، آزمایش خون یا سونوگرافی ناحیه لگن را تجویز می‌کند.
علائم این بیماری شامل درد در قسمت پایین شکم، احساس فشار در شکم، نیاز فوری به ادرار، تکرر ادرار، مشکل در ادرار کردن، درد هنگام تخلیه ادرار و درد در زمان رابطه جنسی است. در برخی موارد نیز خون در ادرار مشاهده می‌شود. سایر علائم مربوط به سندروم اورترال در مردان شامل تورم بیضه‌ها، درد هنگام انزال و ترشح از آلت تناسلی می‌شود. بعضی از خانم‌ها هم دچار احساس درد و ناراحتی در ناحیه واژن می‌شوند.
انواع سندروم اورترال
این سندروم در خانم‌ها و آقایان به خاطر ساختار بدنی متفاوتشان به شکل‌های مختلفی بروز می‌کند که در ادامه به بررسی هر کدامشان می‌پردازیم:
↲ سندروم اورترال در زنان
این مشکل بیشتر در خانم‌ها دیده می‌شود، چون مجرای ادراری آنها کوتاه‌تر است و به تحریک‌ها زودتر واکنش نشان می‌دهد. خانم‌هایی که دچار این سندروم می‌شوند، معمولا موقع تخلیه ادرار احساس سوزش دارند، تعداد دفعات ادرارشان بیشتر از حالت همیشگی است و گاهی فشار خفیفی در پایین شکم حس می‌کنند. بعضی از خانم‌ها هم در ناحیه واژن یا اطراف مجرای ادرار احساس درد و ناراحتی دارند. این علائم حتی زمانی که عفونتی در آزمایش دیده نمی‌شود، باز هم ادامه پیدا می‌کنند.
↲ سندروم اورترال در مردان
این مشکل در آقایان کمتر بروز می‌کند، ولی وقتی به وجود می‌آید نشانه‌های خاصی دارد. آقایان مبتلا به این سندروم معمولا ادرار دردناک دارند یا بعد از ادرار کردن حس می‌کنند کاملا تخلیه نشده‌اند. برخی‌ها موقع انزال هم احساس درد می‌کنند یا حتی در مایع منی‌شان خون دیده می‌شود. رابطه جنسی شدید، ضربه مستقیم یا دوچرخه‌سواری طولانی از دلایل تحریک مجرای ادراری در آقایان هستند که زمینه را برای ابتلا به این بیماری فراهم می‌کنند.
سندروم اورترال چگونه درمان می‌شود؟
روند درمان این بیماری با مراجعه به اورولوژیست حاذق و مجرب شروع می‌شود. درمان سندروم اورترال بیشتر روی کنترل علائم بیماری و جلوگیری از بازگشت مجدد آن متمرکز است. از آنجایی که دستورالعمل خاصی برای درمان این بیماری وجود ندارد، پزشک از روش‌های درمانی مختلف آزمون و خطا استفاده می‌کند.
به طور کلی، راه‌های درمان این بیماری شامل موارد زیر می‌شوند:
1- روش‌های پزشکی
پزشک معمولا برای درمان عفونت‌های مجاری ادراری که در آزمایش‌هایی مثل تجزیه و تحلیل ادرار یا کشت ادرار شناسایی نمی‌شوند، آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. در موارد نادری هم پزشک به جراحی متوسل می‌شود.
سایر درمان‌های رایج پزشکی عبارتند از:
- مسدودکننده‌های آلفا برای حل مشکلات ادراری
- دارو‌های ضد افسردگی مثل آمیتریپتیلین و نورتریپتیلین برای کاهش درد‌های مزمن
- آموزش مثانه برای کنترل فوریت و دفعات ادرار
- هورمون درمانی برای خانم‌هایی که کمبود استروژن دارند
- درمان‌های ذهنی-بدنی مثل مدیتیشن و تکنیک تصویرسازی هدایت‌شده برای مدیریت استرس
- فیزیوتراپی، به ویژه تمرینات کف لگن و بیوفیدبک
- بی‌حس‌کننده‌های موضعی مثل پماد لیدوکائین برای تسکین درد مجرای ادرار
- کورتیکواستروئید‌های موضعی برای کاهش التهاب
- استروژن واژینال که معمولا برای خانم‌های یائسه به منظور کاهش خشکی و درد واژن استفاده می‌شود.
2- روش‌های خانگی
تلاش برای تغییر سبک زندگی مثل کاهش مصرف کافئین، عدم مصرف مشروبات الکلی و پرهیز از غذا‌های تند و اسیدی در کنترل علائم سندروم مؤثر است. علاوه بر این، ماساژدرمانی ناحیه ادراری نیز با تخلیه ترشحات و مخاط، به کاهش درد کمک می‌کند. نوشیدن آب کافی برای شستشوی مجاری ادراری و کاهش التهاب و همچنین استفاده از کمپرس گرم برای رفع اسپاسم عضلانی و تسکین درد اثر دارند. از این گذشته، توصیه می‌کنیم لباس‌های نخی و گشاد بپوشید تا ناحیه تناسلی دچار فشار اضافی نشود. ضمنا، در دوره درمان از شستشوی بیش از حد مجرای ادراری با صابون یا ژل‌های واژینال خودداری کنید.
📞 برای رزرو نوبت معاینه دکتر کیوان آقامحمدپور با شماره 09927760279 تماس بگیرید 📞
چه عواملی باعث تشدید و برگشت علائم سندروم اورترال می‌شوند؟
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم، درمان این سندروم بیشتر روی کنترل علائم بیماری معطوف است؛ بنابراین، هر عاملی که باعث تحریک مجدد مجرای ادراری و ناحیه تناسلی شود، به عود مجدد بیماری دامن می‌زند. استرس و اضطراب علائم سندروم را تشدید می‌کنند.
همچنین مصرف دوباره غذا‌های اسیدی و با طبع گرم یا تند مثل فلفل، ترشی، نوشابه‌های گازدار و حتی قهوه با تحریک مجرای ادراری، منجر به بازگشت سوزش و تکرر ادرار می‌شوند. این مساله در مورد استفاده از محصولات معطر مثل صابون‌های عطردار و ژل‌های بهداشتی هم صدق می‌کند.
در صورت شروع مجدد یا تشدید علائم، حتما باید به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید. مراجعه زودهنگام و درمان به موقع، از بروز عوارض جانبی بیشتر جلوگیری می‌کند. بهترین متخصص اورولوژی، علاوه بر درمان بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری، به حل مشکلات پروستات، زگیل تناسلی مردان و مشکلات مثانه نیز می‌پردازد.
مراقبت‌های هدفمند برای کنترل اورترال..
کنترل و درمان سندروم اورترال نیاز به صبر، پیگیری مداوم و همکاری با پزشک متخصص اورولوژی دارد. استفاده از دارو، آموزش مثانه، اصلاح سبک زندگی و پرهیز از مصرف محرک‌هایی مثل صابون‌های عطردار و نوشیدنی‌های کافئین‌دار به بهبود وضعیت بیمار کمک زیادی می‌کنند. نکته مهم این است که با مشاهده اولین نشانه‌های بازگشت علائم، فرد باید دوباره تحت نظرمتخصص قرار بگیرد تا از بروز عوارض جانبی جدی جلوگیری شود. پزشک با تجویز دارو‌های آنتی‌بیوتیک و یا ضدافسردگی برای کاهش درد و حتی در موارد خاص با جراحی، به درمان بیماری و کنترل علائم آن کمک می‌کند.
