دفع ناقص ادرار در زنان و مردان: از افتادگی رحم تا التهاب پروستات

دفع ناقص ادرار، وضعیتی است که در آن فرد نمی‌تواند مثانه خود را به طور کامل تخلیه کند. این موضوع می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله انسداد مجرای ادرار، ضعف عضلات مثانه یا مشکلات عصبی باشد. دفع ناقص ادرار می‌تواند منجر به عوارض متعددی از جمله عفونت ادراری، سنگ کلیه و نارسایی کلیه شود.علت این اختلال در خانم‌ها و آقایان متفاوت است به همین دلیل اگر دچار این مشکل شده‌اید بهتر است برای تشخیص بیماری و رفع این مشکل آزار دهنده به پزشک مراجعه کنید.

منظور از دفع ناقص ادرار چیست؟

دفع ناقص ادرار یا احتباس ادراری به مشکلی گفته می‌شود که فرد توانایی تخلیه کامل ادرار خود را ندارد و بعد از خارج شدن از سرویس بهداشتی احساس می‌کند که هنوز نیاز به تخلیه مثانه دارد. در چنین شرایطی برای اینکه مشخص شود دقیقا علت این مشکل چیست حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش‌های ادرار لازم را انجام دهد و در صورت نیاز برای شما دارو تجویز کند.

در چنین شرایطی هنگامی که فرد برای تخلیه مثانه به سرویس بهداشتی مراجعه می‌کند، بعد از پایان ادرار از جای خود بلند می‌شود، اما ناگهان متوجه می‌شود که هنوز هم مثانه او به طور کامل تخلیه نشده است‌. متاسفانه این مشکل بسیار آزاردهنده است و باعث ایجاد استرس و اضطراب در بیمار می‌شود. از همین جهت اگر به هر دلیلی احساس کردید که مثانه شما به‌طور کامل تخلیه نمی‌شود، یا به‌طور کلی توانایی ادرار کردن ندارید، حتما به متخصص اورولوژی با تجربه مراجعه کنید. زیرا بروز مشکلات مربوط به تخلیه مثانه بسیار جدی است و در صورتی که آن را نادیده بگیرید با عوارض متعددی مواجه می‌شوید.

 

علت تخلیه نشدن کامل ادرار در زنان

دفع ناقص ادرار یکی از مشکلات بسیار جدی و آزاردهنده است که متاسفانه بسیاری از افراد در طول زندگی با آن مواجه می‌شوند. خانم‌ها و آقایان هر دو در معرض ابتلا به این بیماری هستند اما علت این مشکل در آنها متفاوت است برای مثال اگر بخواهیم علت تخلیه نشدن کامل مثانه در زنان را مورد بررسی قرار دهیم با دلایل متعدد مواجه می‌شویم. در ادامه برخی از مهمترین آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

1- وجود سنگ در کلیه یا مجاری ادراری

به‌طور کلی وجود هرگونه مانع در سیستم مجاری ادراری خانم‌ها باعث تخلیه ناکامل ادرار می‌شود. از همین جهت افرادی که دچار مشکلات کلیوی یا سنگ کلیه یا مجاری ادراری هستند هنگام دفع ادرار احساس می‌کنند که مثانه آنها به‌طور کامل تخلیه نشده است به همین دلیل مجددا به سرویس بهداشتی مراجعه می‌کنند.

2- وجود تومورهای سرطانی

وجود تومورهای سرطانی در ناحیه مجاری ادراری یکی از مهمترین دلایلی است که خانم‌ها نمی‌توانند به‌طور کامل مثانه خود را تخلیه کنند. بنابراین زنانی که از دفع ناقص ادرار رنج می‌برند باید از نظر ابتلا به بیماری‌های سرطانی تحت ارزیابی پزشکی قرار بگیرند.

3- یبوست شدید

یکی از مهمترین دلایل دفع ناقص ادرار در زنان یبوست است. زیرا وجود هرگونه التهاب در روده مانع تخلیه صحیح ادرار می‌شود.

4- التهاب شدید میزراه

یکی از مهمترین دلایل اختلال در تخلیه ادرار التهاب شدید در میزراه است. عوامل متعددی باعث التهاب در این ناحیه می‌شوند که در ادامه آنها را نیز بررسی می‌کنیم.

5- عمل جراحی

انجام برخی از جراحی‌ها، فرایند تخلیه مثانه و ادرار در خانم‌ها را با مشکل مواجه می‌کنند. علت آن هم داروهای بیهوشی و مصرف برخی از داروهای دیگر در طول جراحی مجرای ادراری است.

6- افتادگی رحم

افتادگی رحم یک اختلال زنانه است و باعث احتباس ادراری می‌شود. مجرای ادراری در خانم‌ها در اثر افتادگی رحم مسدود شده یا تنگی مجرای ادراری ایجاد شده است. به همین دلیل حین ادرار کردن فرد گمان می‌کند که هنوز به تخلیه ادرار احتیاج دارد.

علت تخلیه نشدن کامل ادرار در مردان

دفع ناقص ادرار در خانم‌ها و آقایان دلایل متعددی دارد به همین دلیل نمی‌توانیم یک دلیل مشخص برای هر دو جنسیت تعیین کنیم. در ادامه شما را با علل تخلیه ناکامل ادرار در آقایان آشنا می‌کنیم.

• ابتلا به بیماری‌های کلیوی
• مشکلات عصبی و نورولوژیک
•  پروستات
• عفونت و التهاب در مثانه
• وجود آسیب یا ضربه به لگن
• وجود تومورهای سرطانی
• گیر کردن اجسام خارجی در میزراه

 

علائم دفع ناقص ادرار یا احتباس ادرار

دفع ناقص ادرار یا احتباس ادراری یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که در خانم‌ها و آقایان به وجود می‌آید. همانطور که گفتیم دلایل متعددی برای ابتلا به این بیماری وجود دارد، اما بسیاری از افراد نسبت به آن آگاه نیستند زیرا با علائم اولیه این بیماری آشنایی ندارند. در ادامه سعی می‌کنیم برخی از مهمترین آنها را مورد بررسی قرار دهیم:

↲ تکرر ادرار و احساس عدم تخلیه

اولین و مهم‌ترین نشانه دفع ناقص ادرار، تکرر ادرار و مراجعه مکرر به سرویس بهداشتی است. افرادی که با این مشکل مواجه می‌شوند احساس می‌کنند که مثانه آنها به‌طور کامل تخلیه نشده است.

↲ قطع و وصل شدن جریان ادرار

خانم‌ها و آقایانی که با مشکل تکرر ادرار مواجه می‌شوند معمولا حین ادرار کردن متوجه جریان متناوب یعنی قطع و وصل شدن ادرار می‌شوند. این یکی از مهمترین علائم دفع ناقص ادرار است.

↲ نفخ شکم

نفخ شکم یا احساس تورم در روده‌ یکی از مهمترین دلایل دفع ناقص ادرار است. البته این مشکل را باید در کنار سایر علائم مورد بررسی قرار داد، تا با قطعیت مشخص شود که فرد با چه مشکلی مواجه است.

↲ زور زدن هنگام دفع ادرار

اگر هنگام دفع ادرار مجبور به زور زدن هستید، احتمال دارد که به بیماری‌های مربوط به مثانه مبتلا شده باشید‌.

↲ نشت ادرار

بسیاری از افراد مبتلا به احتباس ادراری یا دفع ناقص ادرار از نشت ادرار قبل از رفتن به دستشویی رنج می‌برند.

روش‌های تشخیص احتباس ادرار

افرادی که با مشکل دفع ناقص ادرار یا احتباس ادراری مواجه هستند، معمولا با شکایت از رفتن بیش از اندازه به سرویس بهداشتی به پزشک مراجعه می‌کنند. متاسفانه این مشکل به قدری عذاب آور است که باعث می‌شود که افراد در بسیاری از فعالیت‌های روزمره از جمله شغل یا تحصیل خود با مشکل مواجه شوند.

همانطور که گفتیم دلایل و علائم متعددی وجود دارد که به شما گوشزد می‌کند باید برای بررسی و ارزیابی پزشکی به یک متخصص مراجعه کنید. اما اگر به هر دلیلی توانایی ادرار کردن ندارید از طریق شرح حال پزشکی می‌توانید متوجه شوید که به چه نوع بیماری مبتلا شده‌اید. برای مثال سوالاتی که از شما پرسیده می‌شود شامل سوابق بیماری یا مصرف برخی از داروها است. علاوه‌بر این پزشک شما با بررسی و چکاپ دقیق ناحیه شکم و استفاده از دستگاه‌های دیجیتال متوجه هرگونه انسداد یا ناهنجاری در مجاری ادراری می‌شود. در صورت نیاز برای تشخیص دقیق‌تر یک سری از آزمایش‌ها نیز برای شما تجویز می‌شود.

 

راه‌های درمان دفع ناقص ادرار

برای درمان دفع ناقص ادرار در خانم‌ها و آقایان روش‌های مختلفی وجود دارد که پزشک بر اساس تشخیص خود می‌تواند هر یک از آنها را برای شما تجویز کند. برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

 1- درمان خانگی دفع ناقص ادرار در زنان

گاهی اوقات پزشک برای درمان دفع ناقص ادرار در خانم‌ها توصیه می‌کند که بدن خود را هیدراته نگه دارند و از برخی دمنوش‌های تقویت کننده مجاری ادراری استفاده کنند.

2- کنترل فشار خون

کنترل فشار خون یکی از بهترین روش‌هایی است که به پزشک کمک می‌کند علت بروز اختلالات مربوط به مجاری مثانه را بررسی کند.

3- تجویز دارو

در مراحل پیشرفته بیماری احتمال دارد که پزشک یک سری از داروهای کنترل کننده ادرار و که به تخلیه کامل مثانه کمک می‌کنند را برای شما تجویز کند.

4- تنظیم قند خون در بیماران مبتلا به دیابت

یکی از مهمترین دلایل تکرر یا تخلیه ناقص ادرار در بیماران تنظیم نبودن قند خون در بیماران دیابتی است. به همین دلیل پزشک برای کنترل این مشکل قند خون بیمار را تنظیم می‌کند.

بهترین روش برای تخلیه کامل ادرار

بهترین روش برای تخلیه کامل ادرار سوند یکبار مصرف است که باعث خالی شدن کامل مثانه می‌شود. بنابراین بیمارانی که با مشکلات متعدد در زمینه دفع ناقص ادرار مواجه هستند می‌توانند این روش را جایگزین دستشویی رفتن‌های مکرر کنند. در صورتی که قادر به استفاده از سوند یکبار مصرف نیستید، می‌توانید از سوند سوپراپوبیک که به تعویض هفتگی نیاز دارند استفاده کنید.

زنگ خطر خاموش بدن در دفع ناقص ادرار..

دفع ناقص ادرار یکی از مشکلات رایج و آزاردهنده است که هم برای خانم‌ها و هم برای آقایان به وجود می‌آید. کسانی که از این مشکل رنج می‌برند علائمی دارند که باعث می‌شود پزشک با توجه به آنها متوجه شود که بیمار دچار چه مشکلی شده است. برای مثال افتادگی رحم در خانم‌ها یا التهاب پروستات در آقایان از جمله مهم‌ترین دلایلی هستند که باعث می‌شود فرایند تخلیه ادرار با مشکل مواجه شود. در صورت بروز هرگونه مشکل در این زمینه حتماً باید با پزشک متخصص مشورت کنید.