درمان تبخال تناسلی در مردان و زنان

درمان تبخال تناسلی به طور کامل ممکن نیست اما داروهای ضد ویروسی می‌توانند علائم را کاهش داده و از عودهای مکرر جلوگیری کنند. تبخال تناسلی یک عفونت رایج است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می‌شود. شناخت علائم، موارد تشدید کننده، راه های کنترل و ترفندهای پیشگیرانه که موضوع بحث ما در این مقاله است، کمک میکند تا دوره بهبود کوتاه تر شده و احتمال درگیری مجدد با آن به حداقل برسد.

عامل ایجاد تبخال تناسلی 

عامل عفونی تبخال تناسلی هرپس سیمپلکس (Herpes simplex virus) نوع ۱و ۲ است که هر دو نوع این ویروس‌ها می‌توانند آلودگی مجاری تناسلی یا مخاط دهان را باعث گردند. عامل اصلی HSV نوع یک عفونت تبخال در دهان و لب ها بخصوص زخم‌های گوشه دهان و زخم های به دنبال تب شدید است که از طریق بوسیدن و یا به اشتراک گذاشتن ظروف آشامیدنی منتقل می شود. هرپس سیمپلکس نوع 2 نیز در اغلب موارد از راه رابطه جنسی با فرد مبتلا انتقال می یابد.

خطر شیوع و ابتلا به ویروس تبخال جنسی 

 ویروس از طریق پوست و به دنبال رابطه جنسی وارد بدن فرد شده و در امتداد مسیر عصبی حرکت می کند .ممکن است در مسیر عصبی خاموش یا غیر فعال بوده و به صورت نامشخص در مسیر عصبی باقی بماند. با گذشت زمان ویروس می تواند فعال شده و از مسیر عصبی به  سطح پوست جایی که ویروسهای دیگری هم قرار دارند، باز گردد. در چنین حالتی ویروس HSV تبخال تناسلی منجر به بروز علائم اولیه میگردد یا باز به صورت نامشخص در سطح پوست باقی خواهد ماند.

علائم تبخال تناسلی 

اکثر مردم مبتلا به تبخال تناسلی از وجود آن بی اطلاع هستند، زیرا بیشتر مبتلایان یا علائم ندارند با علائم خفیفی را احساس می کنند. در مراحل اولیه ممکن است علائم شبیه سرماخوردگی و علائمی مانند تورم غدد لنفاوی در کشاله ران، سردرد ، درد عضلانی و تب داشته باشید.

 

درد یا خارش که در عرض ۲ تا ۱۰ روز پس از مواجهه با شریک جنسی مبتلا به عفونت آغاز می‌شود و در چند روز بعد کم کم برجستگی‌های کوچک قرمز یا تاول‌های کوچک سفید در ناحیه تناسلی و مقعد ظاهر می‌شوند.

از طرف دیگر؛ زخم هایی که هنگام پارگی، تراوش یا خونریزی تاول‌ها شکل گرفته اند و دلمه هایی که هنگام التیام زخم‌ها شکل می‌گیرند از دیگر نشانه های درگیری با تبخال تناسلی هستند، این زخم‌ها ادرار را دردناک کرده و عفونت احتمالی آن باعث احساس درد و حساسیت ناحیه تناسلی خواهد شد.

عوامل تاثیرگذار بر ابتلا به تبخال تناسلی

• جنسیت زن که احتمال درگیری بیشتری از مرد دارد
• تعداد شرکای جنسی در تمام طول زندگی
• سابق ابتلا به دیگر بیماری های عفونی جنسی 
• تعداد سال هایی که فرد فعالیت جنسی داشته و دارد

چه عواملی باعث عود تبخال جنسی می شوند ؟

علائم و نشانه‌های تبخال تناسلی ممکن است بارها تا چندین سال متمادی عود کنند. برخی از افراد هر سال با انواع و شدت های مختلف بیماری روبرو می‌شوند. با این حال، شیوع بیماری برای بسیاری از افراد به مرور زمان کمتر می‌شود و عود به طور کلی به دردناکی ابتلا اولیه بیماری نبوده و زخم به طور کلی سریع‌تر التیام می‌یابد. عواملی که احتمال دارد باعث عود تبخال جنسی شوند عبارت اند از:

• شروع دوره قاعدگی
• سرما یا گرما
• استرس
• ضربه به پوست ناحیه تناسلی
• رابطه جنسی نرمالی داشته باشید و پرخطر و محافظت نشده کاری نکنید

 

عوارض ابتلا به تبخال تناسلی

1. شدت و فراوانی عوارض تبخال تناسلی در افراد مختلف متفاوت است. برخی افراد ممکن است فقط چند مورد عود خفیف را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است عودهای مکرر و شدیدتری داشته باشند.
2. تاول‌ها و زخم‌های ناشی از تبخال عموما دردناک هستند و می‌توانند فعالیت‌های روزمره را دشوار کنند.
3. التهاب در اطراف مجرای ادرار ممکن است باعث سوزش و درد هنگام ادرار شود و در موارد شدیدتر، به انسداد مجرای ادرار منجر شود.
4. زخم‌های ناشی از تبخال می‌توانند به عنوان دروازه ورود سایر عفونت‌های جنسی مانند HIV عمل کرده و احتمال درگیری با آن را افزایش دهند.
5. یکی از مشخصه‌های تبخال تناسلی، عودهای مکرر آن است. هر عود می‌تواند باعث بروز مجدد علائم و ناراحتی شود.
6. زندگی با بیماری مزمنی چون این مورد می‌تواند باعث ایجاد استرس، اضطراب و افسردگی شود. همچنین ممکن است بر روابط جنسی و اعتماد به نفس فرد تاثیر بگذارد.
7. زنان باردار مبتلا به تبخال تناسلی خطر انتقال ویروس به نوزاد خود را دارند. این انتقال می‌تواند در دوران بارداری، حین زایمان یا پس از تولد رخ دهد و عوارض جدی از جمله عفونت‌های مغزی و حتی مرگ را در نوزاد ایجاد کند.
8. در موارد بسیار نادر، ویروس هرپس می‌تواند به مغز نفوذ کرده و باعث التهاب مغز یا انسفالیت شود. این عارضه بسیار جدی است و می‌تواند منجر به آسیب مغزی دائمی یا مرگ شود.
9. التهاب مننژ که پوشش محافظ مغز و نخاع است نیز یکی دیگر از عوارض نادر اما جدی تبخال تناسلی است.

راهکارهای پیشگیری از تشدید تبخال تناسلی

1. کاندوم می‌تواند از انتقال ویروس به طور کامل جلوگیری نکند، اما خطر ابتلا را کاهش می‌دهد.
2. محدود کردن تعداد شرکای جنسی و انجام آزمایشات منظم می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
3. در صورت وجود زخم یا تاول، از تماس با نواحی آلوده خودداری کنید.
4. یک سیستم ایمنی قوی می‌تواند به بدن در مبارزه با عفونت کمک کند.
5. ابتلا به ویروس تبخال همیشه آشکار نیست و شریک زندگی تان ممکن است حامل ویروس باشد در حالی که شما  نسبت به آن آگاهی ندارید پس اگر شریک جنسی تان دارای عفونت نهفته یا فعال هرپس بود، حتما مراقبت های لازم را به عمل آورید.
6. هر فردی که درگیر در یک رابطه جنسی مداوم با یک شریک جنسی آلوده با HSV-2 است باید از یک پزشک متخصص کلیه و مجاری ادرار (اورولوژیست) مراقبت های بهداشتی در مورد چگونه ایمن ماندن مشاوره بگیرد .
7. اگر شما یا همسرتان مبتلا هستید؛ حتی زمانی که زخم قابل رویت ندارید، حتما از کاندوم لاتکس استفاده کنید.
8. از یک روان کننده بر پایه آب مثلا لوبریکانت محلول در آب برای جلوگیری از خراشیدگی پوستی در هنگام رابطه جنسی، که می تواند باعث تحریک پوست و افزایش خطر شیوع بیماری شود، استفاده کنید.
9. تا بهبودی کامل از رفتن به استخر خودداری شود.

روند تشخیص تبخال تناسلی 

تشخیص تبخال تناسلی معمولا بر اساس علائم بالینی و نتایج آزمایشگاهی انجام می‌شود. پزشک بعد از بررسی علائم ظاهری و وجود تاول های متعدد پوستی در ناحیه تناسلی، برای تعیین برنامه دقیق درمانی آزمایش‌های تشخیصی زیر را تجویز خواهد کرد:

• کشت ویروسی به این صورت که نمونه‌ای از مایع داخل تاول های کنده شده، گرفته می‌شود و برای کشت ویروس به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
• تست PCR که برای تشخیص DNA ویروس در نمونه استفاده می‌شود.
• تست خون و بررسی آنتی‌بادی برای تشخیص وجود آنتی‌بادی‌های علیه ویروس در خون استفاده می‌شود.

روش های درمان تبخال تناسلی

صادقانه بگوییم؛ هیچ درمان قطعی برای تبخال وجود ندارد، زیرا HSV هرگز از بدن توسط سیستم ایمنی خارج نمی شود اما روشهای درمانی به منظور کاهش علائم و کاهش خطر انتقال به شریک جنسی در دسترس هستند که باید در پیش گرفته شوند:

•   پوشیدن لباس زیر نخی و اجتناب از پوشیدن لباس های تنگ، زیرا آنها می توانند جریان هوا را در ناحیه تناسلی محدود کرده و باعث کاهش سرعت بهبودی ضایعات شوند.
• مصرف داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن و استامینوفن می توانند درد و تب را کاهش دهند. 
• درمانهای موضعی با بی حس کننده هایی مانند prilocaine، لیدوکائین، بنزوکائین یا تتراکائین همچنین می تواند خارش و درد ناشی از ضایعات هرپسی را تسکین دهد.
•  داروهای ضد ویروسی می توانند فرکانس، طول مدت و شدت شیوع بیماری را نیز کاهش دهند.
•  همچنین استفاده از کاندوم خطر انتقال را به طور قابل توجهی کاهش می دهد.

↲ درمان تبخال تناسلی در زنان

همانطور که گفته شد؛ درمان قطعی برای تبخال تناسلی وجود ندارد اما داروهای ضد ویروسی می‌توانند علائم را کاهش داده و از بروز عود جلوگیری کنند. معمولاً پزشکان برای درمان تبخال تناسلی در زنان، داروهای ضد ویروسی خوراکی یا موضعی تجویز می‌کنند. همچنین، تسکین درد و مراقبت از ناحیه آلوده نیز اهمیت دارد.

 

↲ درمان تبخال تناسلی در مردان

درمان تبخال تناسلی در مردان مشابه زنان است. داروهای ضد ویروسی برای کاهش شدت و مدت زمان علائم تجویز می‌شوند. علاوه بر این، تسکین درد، مراقبت از ناحیه آلوده و رعایت بهداشت فردی نیز در روند بهبود بسیار موثر هستند. مهم است بدانید که حتی با درمان، ویروس هرپس در بدن باقی می‌ماند و ممکن است با قرارگیری در معرض شرایطی که پیش تر قید شد، عود کند.

داروی درمان تبخال تناسلی

درمان تبخال تناسلی با داروهای ضد ویروس مثل aciclovir (آسیکلوویر)، valaciclovir (valacyclovir)، famciclovir، و penciclovir معمولا به صورت خوراکی است و در اولین بار ابتلا برای ۷ تا ۱۰ روز و در موارد عود حدود ۵ روز انجام می شود.

دارو درمانی در این شرایط باید حتما تحت نظر متخصص ارولوژی در پیش گرفته شود تا به درستی باعث کوتاه شدن دوره بیماری و بهبود سریعتر ضایعات تبخال تناسلی شود.

آنتی بیوتیک برای درمان تبخال تناسلی

به طور کلی آنتی‌بیوتیک برای درمان تبخال تناسلی آنچنان موثر نیست چرا که تبخال تناسلی یک عفونت ویروسی است و آنتی‌بیوتیک‌ها تنها بر باکتری‌ها موثر هستند. برای درمان تبخال تناسلی، از داروهای ضد ویروسی مانند آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر استفاده شده و به کاهش علائم و تعداد عودها کمک می‌کنند.

واکسن تبخال تناسلی از ابتلا جلوگیری می کند؟

ویروس هرپس سیمپلکس که عامل تبخال تناسلی است، بسیار پیچیده است و ساخت واکسن موثر علیه آن چالش‌های زیادی دارد. تاکنون تحقیقات گسترده‌ای برای تولید واکسن تبخال انجام شده است، اما هیچکدام به نتیجه قطعی نرسیده‌اند. با توجه به اینکه واکسن خاصی برای تبخال تناسلی وجود ندارد، بهترین راه برای پیشگیری از این بیماری، رعایت موارد مراقبتی و پیشگیرانه است.

استفاده از کاندوم، کاهش تعداد شرکای جنسی و انجام آزمایشات منظم از موثرترین راه‌های کاهش خطر ابتلا به تبخال تناسلی است. همچنین توجه داشته باشید اگر علائمی مانند تاول، خارش، درد در ناحیه تناسلی یا مقعد مشاهده کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا هرچه سریع تر درمان مناسب برایتان اتخاذ گردد.