عفونت جنسی

این روزها شیوع بیماریها و عفونت هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند بسیار گسترده شـده است و تمام افرادی که از نظر جنسی فعال هستند در معرض خطرات ناشی از عفونت جنسی قرار دارند. بـرخـی از آنـها با درد، زخم و ترشحات زیاد همراه هستند امـا سـایر آنها بدون هیچ گونه نشانه ای بوده و برای مدت زمـان طـولانی بـه صورت نهفته باقی مانده و ممکن است سـهـواً بـه دیگران منتقل شوند.

صحبت از رابطه جنسی و بیماری‌های مرتبط با آن در ایران بسیار دشوار است و تا حد زیادی به صورت یک تابو در آمده است. این مشکل تا حدی بغرنج است که بسیاری از افراد در صورت ابتلا به بیماری‌های مقاربتی و عفونت جنسی به پزشک مراجعه نمی‌کنند یا حتی در صورت مراجعه، برقراری رابطه جنسی، به خصوص از نوع مشکوک یا پر خطر را انکار می‌کنند. در عین حال، در زمینه انواع بیماری‌هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شوند و خطرات آن‌ها نیز گاهی بیش از اندازه مبالغه می‌شود. این خود می‌تواند به علت عدم اطلاع‌رسانی صحیح از طریق منابع صاحب صلاحیت و دانش لازم باشد.

• آیا عفونت جنسی به معنای داشتن رابطه جنسی متعدد است؟

شاید یکی از باورهای «عمومی» در زمینه عفونت جنسی این است که شخص مبتلا قطعاً به علت برقراری رابطه جنسی با شریک یا شرکای جنسی متفاوت و متعدد دچار بیماری شده است. اگر چه چنین وضعیتی ممکن است احتمال انتقال بیماری را افزایش دهد، ابتلا به یک بیماری مقاربتی لزوماً به معنای برقراری رابطه جنسی «مشکوک» و «متعدد» نیست. به عنوان یک قانون کلی باید بدانید اگر حتی فقط یک بار رابطه جنسی را تجربه کرده‌اید ممکن است دچار یکی از انواع بیماری‌های مقاربتی شده باشید.

• طریقه انتقال عفونت جنسی؟

عفونت جنسی از طرق مختلف رابطه واژینال ، دهانی و مقعدی منتقل می شوند  . علایم این عفونتها در مردان و زنان متفاوت است . عفونت جنسی میتواند در طی بارداری به جنین منتقل شود.

• انواع عفونت منتقله جنسی؟

1- ایدز HIV

اچ آی وی (HIV) عفونت ناشی از ویروس نقص ایمنی انسانی است. این عفونت در توانایی بدن در مقابله با ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها مداخله کرده و نهایتا به ایدز منتهی می شود. ایدز یک بیماری مزمن و تهدید کننده زندگی است.
در ابتدای آلوده شدن به عفونت اچ آی وی ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید. برخی افراد به مدت دو تا شش هفته پس از آلوده شدن، دچار بیماری شبیه آنفولانزا می شوند. اما تنها راه متوجه شدن از ابتلا به بیماری آزمایش است .

ایدز

علائم و نشانه های اولیه ایدز؟

• تب
• سردرد
• گلودرد
• تورم غدد لنفاوی
• راش پوستی
• خستگی

این علایم و نشانه ها ظرف مدت یک هفته تا یک ماه از بین می رود و معمولاً با دیگر عفونت های ویروسی اشتباه گرفته می شوند. در طول این دوره امکان سرایت بیماری بسیار زیاد است. علائم ماندگارتر یا شدیدتر عفونت اچ آی وی ممکن است به مدت ۱۰ سال یا بیشتر پس از عفونت اولیه بروز کنند. همچنان که ویروس تکثیر می شود و سلول های ایمنی را تخریب می کند، عفونت های خفیف یا علائم و نشانه های مزمنی  ممکن است ایجاد شود.

• احتمال انتقال ایدز در یک رابطه جنسی چقدر است؟

در یک رابطه جنسی حفاظت نشده یعنی بدون کاندوم با فرد مبتلا ،احتمال انتقال ایدز در رابطه جنسی واژینال 2 درصد و رابطه جنسی مقعدی 3 درصد است و در رابطه دهانی صفر درصد است .بنابراین احتمال انتقال ایدز کمتر از بیماریهای دیگر جنسی است .

• آزمایش تشخیص ایدز چیست؟

بهترین تشخیص آزمایشگاهی ایدز با تست آنتی بادی HIV است که بهتره به روش الیزا انجام شود و بهترین زمان انجام آن 6 هفته ، 3 ماه و 6 ماه بعد از آخرین تماس جنسی مشکوک است.

2.سوزاک یا گونوره

بیماری سوزاک یا گونروه، عفونت جنسی شایعی هست که توسط باکتری ایجاد می شود. ابتلا به این بیماری نیز درست مثل کلامیدیا، با برقراری هرگونه ارتباط جنسی دهانی، مقعدی یا واژینال با شریک جنسی مبتلا صورت می‌گیرد. علامت‌های شایع عفونت در مردان سوزش ادراری و وجود ترشحات سفید، زرد یا سبز در ناحیه آلت تناسلی مردانه است که معمولاً یک تا چهارده روز پس از مبتلا شدن رخ می‌دهد. اما برعکس مردان، زنان مبتلا معمولاً نشانه خاصی از بیماری بروز نمی‌دهند و در صورت داشتن علامت نیز، این نشانه‌ها خفیف خواهند بود. در صورت عدم درمان توسط متخصص اورولوژی یا فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری ، پیشرفت بیماری ممکن است به صدمات شدید منجر شود. در صورت ابتلای مقعدی، نشانه‌ها در مردان و زنان مشابه و به صورت ترشح و خارش مقعد، خونریزی و درد شکمی خواهد بود.

گونوره

3.عفونت کلامیدیا تراکوماتیس

می‌توان گفت این عفونت شایع‌ترین بیماری منتقل شونده از طریق رابطه جنسی در سرتاسر دنیا است.کلامیدیا می‌تواند هر دو جنس زن و مرد را گرفتار کرده و منجر به آسیب‌های غیر قابل برگشت به سیستم تناسلی، به خصوص در خانم‌ها شود. برقراری رابطه جنسی با فرد مبتلا از هر کدام از روش‌های دهانی، مقعدی یا واژینال منجر به انتقال باکتری می‌شود. ضمن اینکه یک بار ابتلا و سپس درمان، شخص را نسبت به این میکروب مقاوم نمی‌کند و امکان ابتلای مجدد، همیشه وجود خواهد داشت.
از عفونت کلامیدیا به این دلیل که در بسیاری از موارد بدون علامت است، به عنوان «عفونت خاموش» نام برده می‌شود. به علت بدون علامت بودن بیماری، به خصوص در خانم‌ها، در بسیاری موارد، افراد تحت درمان قرار نمی‌گیرند و این موضوع در دراز مدت می‌تواند منجر به آسیب به بخش‌های مختلف دستگاه تناسلی و وقوع بیماری‌های شدید از جمله بیماری التهابی لگن شود. با توجه به اینکه درمان عفونت کلامیدیا بسیار ساده و از طریق مصرف آنتی‌بیوتیک انجام می‌گیرد توصیه می‌شود همگی خانم‌ها حتی در صورت نداشتن علامت‌هایی مثل ترشح واژینال و سوزش ادراری، تست آزمایشگاهی تشخیص این باکتری را در آزمایش‌های دوره‌ای خود بگنجانند.

کلامیدیا

علائم کلامیدیا چیست؟

• ادرار دردناک
• درد پایین شکم
• ترشحات واژینال در زنان
• ترشحات آلت تناسلی در مردان
• درد حین رابطه جنسی در زنان
• خونریزی بین دو دوره عادت ماهیانه در زنان
• درد حنجره در مردان

توجه داشته باشید که در صورت ابتلای هر دو شریک جنسی، درمان حتماً باید در مورد هر دو نفر انجام شود. چون در غیر این صورت فرد درمان شده مجدداً به عفونت مبتلا خواهد شد. فردی که به عفونت کلامیدیا دچار شده باشد باید این موضوع را به تمامی افرادی که طی دو ماه گذشته با آن‌ها رابطه جنسی دهانی، مقعدی یا واژینال داشته اطلاع دهد تا آن‌ها در جریان احتمال ابتلای خود قرار گرفته و اقدامات پزشکی لازم را انجام دهند (این مساله در مورد روابط همجنس با همجنس نیز صدق می کند).

4. زگیل تناسلی

• واکسن زگیل تناسلی یا گارداسیل چه کاربردی دارد؟

اگرچه ممکن است در ابتدا تصور شود مشکل ایجاد شده توسط زگیل تناسلی تنها مرتبط با زیبایی است اهمیت پزشکی آن از این جهت است که انواع ویژه‌ای از ویروس‌های پاپیلوما، می‌توانند فرد را به بیماری سرطان دهانه رحم دچار کنند. به همین دلیل است که دانشمندان به دنبال تولید واکسنی برای پیشگیری از این بیماری بوده‌اند و در حال حاضر واکسن گارداسیل در سرتاسر دنیا و از جمله ایران نیز وجود دارد. اما در زمینه استفاده از این واکسن که اتفاقاً بسیار موثر است دو نکته حائز اهمیت است

. نکته اول قیمت بسیار زیاد آن در سرتاسر دنیا و از جمله ایران است. تزریق دوره کامل این واکسن گارداسیل برای هر فرد حدود یک میلیون تومان هزینه در بر دارد که با توجه به عدم پوشش توسط بیمه‌ها، نقش آن در جلوگیری عمومی از بیماری در ایران بی‌اثر می‌شود. نکته دوم این است که زمان طلایی برای تزریق این واکسن در سنین نوجوانی و قبل از مواجهه فرد با انواع ویروس‌های پاپیلومای انسانی است. ولی در سنین بالاتر نیز با توجه به مطالعات جدید واکسن زگیل تاثیر مطلوب دارد .

واکسن زگیل تناسلی

5.تبخال تناسلی

تبخال تناسلی توسط یک نوع ویروس هرپس سیمپلکس یا HSV ایجاد می شود که از روزنه کوچکی روی پوست وارد بدن یا غشای مخاطی می گردد و بسیار مسری است. بیشتر افرادی که مبتلا به تبخال جنسی  می شوند هیچ وقت متوجه آن نمی شوند، زیرا هیچ علامت و نشانه ای ندارند و علائم ونشانه ها آنچنان خفیفند که قابل اعتنا و توجه نیستند.

وقتی که علائم و نشانه ها قابل ملاحظه می شوند، مرحله اول عموما بدترین مرحله است. برخی افراد هیچوقت به مرحله دوم وارد نمی شوند. البته ممکن است بقیه ده ها سال مراحل عود کننده را تجربه کنند.ظهور تبخال تناسلی در شرایط استرس و بیماری تشدید می شود.

تبخال تناسلی

• برآمدگی های کوچک و قرمز، تاول یا زخم های باز در ناحیه تناسلی، مقعد و نواحی اطراف
• درد و خارش اطراف ناحیه تناسلی، باسن و قسمت داخلی ران ها

نشانه های اولیه تبخال تناسلی معمولاً درد و خارشی است که ظرف چند هفته اولِ رابطه با شریک جنسی آلوده، بروز می کند. پس از چند روز برآمدگی های کوچک و قرمزی ظاهر می شوند. سپس می ترکند و به زخم های بازی تبدیل می شوند که ترشح و خونریزی دارند. در نهایت روی زخم ها دلمه بسته و بهبود می یابند.

در زنان زخمها می توانند در ناحیه واژن، ناحیه تناسلی خارجی، باسن، مقعد یا دهانه رحم ایجاد شوند. در مردان این زخم ها روی آلت تناسلی، کیسه بیضه (اسکروتوم)، باسن، مقعد و ران ها یا داخل مجرای ادراری ایجاد می شوند.

این زخم ها دفع ادرار را با درد همراه می کنند. ممکن است تا زمان رفع کامل عفونت، در ناحیه تناسلی دچار درد و حساسیت به لمس باشید. در طول مرحله اول ممکن است علائم ونشانه هایی شبیه آنفولانزا داشته باشید، مثلاً سردرد، درد عضلانی و تب به همراه تورم غدد لنفاوی در ناحیه کشاله ران. در برخی موارد ممکن است حتی وقتی زخمی وجود ندارد، عفونت فعال و مسری باشد.

بخوانید : درمان تبخال تناسلی

دکتر کیوان آقامحمدپور فوق تخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری و ناباروری

پیج دکتر کیوان آقامحمدپور در سایت آپارات