داروی بدنسازی و کلیه ، بیضه و ناباروری

باید این واقعیت را گفت که ورزش نکردن به مراتب خطر کمتری از ورزش کردن با مصرف هورمون و مکمل های سرشار از ناخالصی دارد . با توجه به گسترش مصرف داروی بدنسازی ، این مواد اثرات روی کلیه و بیضه دارند که در این مقاله اثرات مختلف این داروها را روی سیستم ادراری تناسلی بررسی می کنیم .

• کراتین چیست ؟

کراتين یکی از انواع داروی بدنسازی است و  ترکيبی است که در بدن توليد شده و سبب مي‌شود انرژی در عضلات فراهم شود. کراتين در غذاهای پر پروتئين مانند گوشت يا ماهی وجود دارد. تحقيقات نشان می دهد کراتين فوايدی دارد از جمله در فاصله زمانی کوتاه ميان دو فعاليت بدنی، قدرت و نيروی عضله را زياد می کند.

در تحقيقات مشخص شده در فعاليت‌هايی که به قدرت کوتاه‌ مدت احتياج دارند مانند تحمل وزن و يا افزايش سرعت طی دوچرخه‌سواری، کراتين تا حد کمی کمک کننده بوده است. کراتين توليد انرژی مورد نياز بدن را که به آن ATP می گويند و چرخش آن را در عضلات تقويت می کند و توليد فرآورده‌هايی مانند اسيد لاکتيک را که انرژی را هدر می دهند، کاهش می دهد و در نتيجه خستگی عضلانی اتفاق می افتد. مدارکی وجود ندارد که نشان دهد کراتين ظاهر جسمی فرد را در ورزش‌های استقامتی و آيروبيک (هوازی) افزايش مي‌دهد. کراتين به ميزان دو گرم در روز به وسيله کبد توليد شده و با گوشت هم وارد بدن می شود.

عوارض جانبی کراتبن و مصرف داروهای حاوی کراتين شامل اين موارد است: دردهای پيچشی معده و عضله، تهوع، استفراغ و اسهال، افزايش وزن و کم‌ آبی و اگر به ميزان زياد مصرف شود به کليه‌ها، کبد و قلب آسيب می رساند. هيچ مکمل‌ حاوی کراتين از طرف سازمان دارو و غذای آمريکا تاييد نشده است و ميزان کراتين اين مکمل‌ها با هم تفاوت اساسی دارد. در ضمن بعضی مواد ترکيبی با آنها موجب بروز واکنش‌های حساسيتی شده است. خلاصه کلام اينکه ايمنی مواد مکمل حاوی کراتين هنوز مورد ترديد است و تحقيقات نتايج خوبی نشان نمی دهد.

• مصرف پروتئین ها و حجیم کردن عضلات :

مصرف خودسرانه پروتئین ها و مکمل های ورزشی و داروی بدنسازی در بسیاری از باشگاه ها رواج دارد اما در صورتی که در استفاده از این ترکیبات دقت کافی صورت نگیرد می تواند عوارض خطرناکی مانند فشار خون و آسیب به کلیه را به همراه داشته باشد. متاسفانه در باشگاه های ورزشی و در بین مربیان عقاید و باورهای اشتباهی در مورد مصرف مواد غذایی و استفاده از مکمل ها و پروتئین ها وجود دارد که هیچ پایه و اساس علمی ندارند. برای مثال برخی از مربیان به ورزشکاران توصیه می کنند از آب، مواد شیرین یا مواد غذایی که نشاسته دارند استفاده نکنند.

این یکی از باورهای اشتباه در بسیاری از باشگاه هاست و برخلاف تصور عموم این مواد باعث افزایش وزن بعد از ورزش کردن نمی شوند. در برخی از باشگاه ها به ورزشکاران توصیه می شود برای افزایش وزن از پروتئین ها استفاده کنند در حالی که این روش ها تاثیر زیادی بر تناسب اندام ندارد. در افرادی که دچار کمبود وزن هستند، مصرف یک قاشق غذاخوری پودرهای پروتئین می تواند مفید باشد اما مصرف بیش از حد آن ممکن است آسیب های جدی به بدن وارد کند.

بخوانید : دفع پروتئین در ادرار

• مصرف هورمون های استروئیدی در ورزش بدنسازی :

انواعی از داروها که از هورمون جنسی مردانه مشتق شده و برای تقویت عضلات استفاده غیرقانونی دارند. وجود این مواد در خون و ادرار ورزشکاران به عنوان دوپینگ محسوب می شود. استفاده از این داروها به خصوص در خانم ها باعث ریزش موی سر، عضلانی شدن بیش از حد و به صورت مردانه، پرمویی، اختلال سیستم باروری و بم شدن صدا می شود.
گاه این عوارض حتی بعد از قطع مصرف داروها نیز باقی خواهد ماند. استفاده از این داروها در مردان هم با وجود اینکه این مواد مشتقات تستسترون هستند، به خاطر سرکوب سیستم ترشح هورمون مردانه درونی، باعث کوچک شدن بیضه ها، عقیمی و بیماری پروستات می شود. علاوه بر این، عوارض کبدی مثل سرطان های کبدی و عوارض روانی شدید این داروها تا سال ها بعد بیمار را آزار خواهد داد.

• اثر داروی بدنسازی روی بیضه ها و ناباروری :

خطرناک ترین اثر هورمون های مردانه بر روی دستگاه ادراری – تناسلی مردان این است که اگر مردی مقادیر زیادی از هورمون های مردانه را به مدت زیادی استفاده کند در اصطلاح می گوییم بیضه های مرد دچار آتروفی می شود یعنی کوچک می شود و تقریباً از بین می رود که هم دچار اختلالات جنسی و هم دچار ناباروری می شود که متاسفانه غیر قابل برگشت بوده و درمان پذیر نیست. در نتیجه لازم است که مراجعه منظم به فوق تخصص جراحی کلیه یا متخصص اورولوژی انجام شود .

• اثر داروی بدنسازی روی پروستات :

مصرف هورمون های مردانه علاوه بر اثرات مخرب بر کلیه ها، سیستم ادراری مردان را نیز با مشکلات زیادی مواجه می کند به این صورت که در سیستم ادراری مردان، رشد پروستات وابسته به هورمون های مردانه است و اگر بنا به عللی فردی در سنین پایین بیضه های خود را از دست دهد و هورمون مردانه نداشته باشد پروستات وی بزرگ نمی شود .در افراد بدنساز مصرف مکمل استروییدی باعث افزایش حجم پروستات می شود .

• رعایت نکات بهداشتی در افراد بدنساز :

1. مصرف آب زیاد
2. مراجعه مکرر به فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری
3. کاهش مصرف پروتئین
4. از مصرف داروهای بدون نسخه پزشک اجتناب نمایید

دکتر کیوان آقامحمدپور فوق تخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری و ناباروری

پیج دکتر کیوان آقامحمدپور در سایت آپارات