بی اختیاری ادراری
زمان مطالعه: 5 دقیقه

ادرار تولید شده در کلیه ها از طریق لوله حالب وارد مثانه شده و در آنجا ذخیره می شود و تحت کنترل مغز و با هماهنگی عضلات مثانه و عضلات مجاری ادراری روند ادرار کردن انجام می شود .حال اگر به هر دلیلی هماهنگی این عضلات از بین برود ، بی اختیاری ادراری حادث می شود .میزان بی اختیاری ادراری در خانمها دو برابر مردان است .

  • علائم بی اختیاری ادراری:

  1. عدم توانایی در کنترل ادرار
  2. دفع شدن بدون کنترل ادرار قبل از دستشویی رفتن
  3. خارج شدن ادرار هنگام عطسه یا سرفه
  4. دفع شدن ادرار به هنگام خوابیدن
  5. خالی نشدن کامل ادرار
  • عواملی که باعث ایجاد بی اختیاری ادراری می شوند:

  1. اختلال در اعصاب مثانه: در بیماری هایی مثل دیابت، پارکینسون،سکته قلبی و مغزی،(ام اس) اشکال در عصب رسانی به مثانه ایجاد شده و بی اختیاری ادراری ایجاد می شود .
  2. ضعف عضلات مثانه و مجاری ادراری: در اثر مواردی مثل زایمان ،برخی داروها،اضافه وزن ،افزایش سن و یائسگی
  • تشخیص بی اختیاری ادراری:

  1. ثبت روزانه وضعیت تخلیه ادراری: در این روش فرد میزان مصرف مایعات و میزان ادرار و دفعات و زمان دفع ادرار خود را یادداشت می کند که می تواند اطلاعات بسیار مفید در خصوص حجم مثانه بدهد .
  2. آزمایش ادرار و بررسی از نظر عفونت ادراری
  3. حجم ادرار باقیمانده که با سونوگرافی از مثانه در دو مرحله قبل و بعد از تخلیه ادرار اندازه گیری می شود .
  4. نوار عصبی مثانه یا یورودینامیک: وسیله اصلی تشخیص علت بی اختیاری ادراری و به تبع آن درمان مناسب انجام نوار عصبی مثانه یا یورودینامیک است که توسط متخصص اورولوژی انجام می شود .
  5. سیستوسکوپی: انجام این روش فقط در موارد خاص تشخیصی که بی اختیاری ادراری دائمی است توصیه می شود تا در صورت وجود فیستول تشخیص دهد .
  • نوار عصبی مثانه یا یورودینامیک چگونه انجام میشود؟

تست یورودینامیک مهم‌ترین تست سرپایی جهت بررسی فانکشن ادراری نرمال و غیر نرمال خصوصاً در مثانه و مجاری ادراری است . با این تـست می تـوان تشخیص افتراقی در موارد انسداد ادراری (تنگی مجرا ، BPM) و انواع بی اختیاری های ادراری را به بهترین نحو انجام داد که این عمل به پـزشـک جهت درمان دقیق تر کمک به سزایی می کند.

نوار عصبی مثانه (یورودینامیک)

دستگاه یورودینامیک، دستگاهی کاملا تشخیصی است که به طور وسیعی برای تشخیص بیماری های مربوط به قسمت زیرین سیستم ادراری (مانند بی اختیاری ادراری به خـصوص بی اختیاری در دختران و تنگی مجرا در پسران) کاربرد دارد.

از شایع‌ترین مشکلات مثانه در خانمها و آقایان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  1. تکرر ادرار (Frequency): تکرر ادرار بیشتر از 7 بار در روز که فاصله زمانی آن کمتر از 2 ساعت باشد.
  2. ادرار شبانه (Nocturia): بیدار شدن از خواب جهت دفع ادرار بیشتر از یک بار در طول شب
  3. فوریت ادراری (Urgency): نیاز ضروری به دفع ادرار
  4. بی اختیاری ادراری
  5. بی اختیاری ادراری توام با فوریت (Urge Incontinence): نشست ادراری غیرقابل کنترل با احساس شدید نیاز به دفع ادرار
  6. بی اختیاری ادراری توام با استـرس (Stress Incontinence): ریزش ادرار با سرفه، عطسه و دویدن
  7. شب ادراری (Nocturnal Enuresis)
  8. سوزش (Dysuria): درد یا سوزش در موقع دفع ادرار
  9. ادرار خونی (Haematuria): دفع خون در ادرار
  10. دفع شدن ادرار به سختی (Voiding Difficulty): نیاز به ‌زور زدن یا تأمل در شروع ادرار
  11. پـرولاپـس (Prolapse): پرولاپس یا همان افتادگی که مختص خانمهایی است که در صورت احساس یا مشاهده یا خروج توده‌ای از واژن به بیرون صورت می پذیرد.

 

بخوانید : درمان جدید عفونت ادراری

 

روش تشخیص تمام بیماریهای فوق الذکر با دریافت شرح حال از بیمار ، معاینه و در صورت نیاز تست یـورودینامیک جهت درمان به وسیله پزشک انجام می پذیرد.

اهـمیت تست یورودینامیک بدین جهت است کـه بـا استفاده از ایـن تـست می توان بیماری های مربوط به بی اختیاری ادراری و مشکلات آن را به درسـتی تشخیص داد ، دستگاه یورودینامیک تنها وسیله تشخیصی برای مشخص کردن دقیق مشکلات عـصبی عضلانی مثانه است که سبب افتراق نوع بی اختیاری های ادراری می شود.

پیامد استفاده از ایـن تست تشخیص صحیح بیماری به وسیله پزشک و در نتیجه درمان موفق آن است. با این تست ساده و در عین حال با ارزش و سـرپایی و بدون جراحی لگن و یا ژنیکولوژی می توان نوع اختلالات به وقوع پیوسته در مثانه را دقیقاً تشخیص داده و درمان کرد.

در کنار همه تجربیات و تشخیصات پزشک مربوطه انـجام تستی در جهت استحکام و تحقق بخشیدن به آن نتایج را نمی توان نادیده گرفت. این تسـت بسیار ساده علاوه بر این که حالت تهاجمی ندارد بلکه به نوبه خود دردناک نیست و بر روی بیمار در کمال راحتی صورت می گیرد و در قبال آن یک سری پارامترهای تشخیص اساسی و مهم بیمار در اختیار پزشک قرار می گیرد که همه این موارد کمک شایانی به بهبودی و درمان قطعی بیمار می کند.

  • انجام تست یورودینامیک در ارتباط با بیماران زیر الزامی است:

  1. افرادی که مشکل در دفع ادرار دارند.
  2. افرادی که بی اختیاری ادراری توأم با سرفه و عطسه و نیاز به جراحی دارند .
  3. کسانی که بی اختیاری در ادرار فوریتی و توام با سرفه و عطسه دارند.
  4. افرادی که مشکلات کمپلکس مثانه ای دارند.
  5. افرادی که مشکلات ادراری و مثانه‌ای پس از جراحی قبلی و ژنیکولوژی دارند.
  6. کسانی که جراحی بی اختیاری ادراری آن ها قبلاً پاسخی نداده است.

تست یورودینامیک تنها توسط 2 کاتتر باریک یکی در مجرای ادرار جهت اندازه گیری فشار مثانه‌ای (Pves) و دیگری در رکتوم جهت اندازه گیری فشار شکمی (Pabd) صورت می گیرد.

  • یورودینامیکآمادگی برای انجام تست یورودینامیک:

یورودینامیک تستی است که از طریق آن می توان به نحوه عملکرد مثانه، مجرای ادرار و عضالت کف لگن در حالت مثانه پر و هنگام تخلیه ادرار پی برد.

 

بخوانید : تنگی مجرای ادراری

 

  • قبل از تست چه اقداماتی باید انجام دهید؟

— این تست با تعیین وقت قبلی انجام می شود. بهتر است با مثانه پر (در حدی که نیاز به دفع معمول ادرار داشته باشید) مراجعه کنید.

— اگر شما از سوند یکبار مصرف برای تخلیه ادرار استفاده می کنید تا قبل از مراجعه همین کار را انجام دهید.

— هیچگونه محدودیت غذایی الزم نیست، اما اگر شما از یبوست مزمن رنج می برید، بهتر است از میوه و سبزیجات و مسهل های گیاهی قبل از مراجعه استفاده نمایید.

— قبل از شروع تست برای پیشگیری از عفونت آنتی بیوتیک تزریق خواهد شد.

— هر مرحله از تست توسط پرستار با تجربه به شما توضیح داده خواهد شد و سپس نتایج حاصله توسط متخصص ارولوژی یا فوق تخصص اورولوژی گزارش خواهد شد.

— مدت زمان الزم برای انجام تست بسته به تنوع آن ممکن است از 01 تا 10 دقیقه طول بکشد.

— برای اینکه کمک مناسبی برای انجام تست بکنید باید آرامش کامل خود را حفظ کنید.

  • درمان بی اختیاری ادراری:

  1. در موارد خفیف: درمان دارویی که باعث بهبود ظرفیت مثانه می شود .
  2. ورزش عضلات کف لگن یا کگل: کافی است مانند زمانی که ادرار می کنید به عضلات لگن فشار بیاورید .سپس در همین حالت سفت شده به مدت 10 ثانیه عضلات را نگه دارید سپس عضلات را شل کنید .روزی سه تا چهار بار این ورزش توصیه می شود .
  3. تمرین مثانه: با یادداشت کردن روزانه تعداد و میزان ادرار کردن می توان به الگوی بی اختیاری ادراری پی برد و قبل از وقوع آن ادرار کرد .
  4. جراحی: استفاده از روشهای TOT , TVT که در آن با دستگاه مخصوص نوار در مجرای ادراری گذاشته می شود در بی اختیاری استرسی ادراری تأثیر بسیار موفقی دارد و توسط فوق تخصص اورولوژی انجام می شود.

 

 

دکتر کیوان آقامحمدپور فوق تخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری و ناباروری

 

آپاراتپیج دکتر کیوان آقامحمدپور در سایت آپارات

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

صفحه اصلی
تماس با ما
ویزیت آنلاین
رزرو آنلاین
نظرات شما