علت و علامت نارسایی کلیه
زمان مطالعه: 6 دقیقه

امروزه متاسفانه با افزایش چاقی و دیابت ،تعداد افرادی که مبتلا به نارسایی کلیه شده و در نهایت دیالیز و پیوند کلیه انجام می دهند در حال افزایش است . یکی از نگرانیهای آشنایان و همراهان این افراد اینست که آیا آنها هم نارسایی کلیه می گیرند؟ و اساساً روش پیشگیری از نارسایی کلیه چیست ؟

  •  نارسایی کلیه چیست ؟

کاهش شدید عملکرد کلیه ،نارسایی کلیه نامیده می شود .کلیه ها نقش مهمی در دفع مواد زائد و سموم در بدن دارند. در نتیجه با نارسایی کلیه ،میزان اوره در بدن افزایش پیدا کرده و فرد جهت ادامه زندگی نیاز به دیالیز دارد .در مواردی که بیمار توان عمل جراحی داشته باشد تحت پیوند کلیه قرار می گیرد .

  • انواع نارسایی کلیه کدام است ؟

  1. نارسایی حاد کلیه: در این حالت کلیه ها به صورت ناگهانی از کار می افتند و معمولاً با برطرف کردن علت ، کارکرد کلیه ها به حالت طبیعی بر می گردد.
  2. نارسایی مزمن کلیه: اگر عملکرد طبیعی کلیه‌ها به تدریج با اشکال مواجه ‌شود، نارسایی مزمن ایجاد می شود و نیاز به پیوند کلیه و دیالیز وجود دارد .

 

بخوانید : سنگ کلیه

  • علل نارسایی حاد کلیه :

  1. کاهش خون رسانی به کلیه ها، مثلاً در اثر خون ریزی شدید و شوک، اسهال و استفراغ شدید و نارسایی قلبی یا کم آبی بدن یا مصرف بیش از حد داروهای مُدِر
  2. استفاده بی رویه از برخی از آنتی بیوتیک ها مانند جنتامایسین و آمیکاسین
  3. استفاده نابجا از مواد حاجب تزریقی  یددار رادیوگرافی که برای آنژیوگرافی و سی تی اسکن و عکس های به اصطلاح “رنگی” به کار می روند
  4. مصرف داروهای مسکن مانند ژلوفن، بروفن، ایندومتاسین و دیکلوفناک و حتی استامینوفن
  5. انسداد مسیر ادرار به سبب سنگ دو طرفه کلیه ها یا بسته شدن راه خروجی مثانه مثلاً بر اثر بزرگ شدن شدید پروستات در آقایان یا سرطان پروستات؛ سنگ های کلیه؛ بیماری های بدخیم شکم ( مثل سرطان تخمدان و سرطان کولورکتال) ، افتادگی رحم یا مثانه در خانم ها
  6. آسیب شدید عضلانی به علت ماندن زیر آوار یا ورزش های شدید

  7. انواع التهاب های کلیوی به علت عفونت ها، داروها و بیماری های خود ایمنی

  8. نارسایی کبد (که موجب اختلال خون رسانی به کلیه می شود)
  9. تزریق مقدار زیاد ویتامین D، برخی از داروهای غیرمجاز که برای بدنسازی استفاده می شوند، مواد مخدر و نیرو زا و حتی برخی داروهای گیاهی که ممکن است ترکیبات و عوارض ناشناخته ای داشته باشند.
  • داروی بدنسازیعلل نارسایی مزمن کلیه ؟

  1. دیابت شایع‌ترین علت نارسایی مزمن کلیه، ابتلا به بیماری دیابت است .
  2. فشار خون بالا
  3. بزرگی پروستات می تواند جلوی ادرار را بگیرد. چنانچه فردی متوجه بیماری شود، می‌تواند از ایجاد این نارسایی جلوگیری کند، اما اگر از بیماری اطلاعی نداشته باشد، نارسایی ماندگار خواهد شد .
  4. گاهی یکی از کلیه های بیمار بر اثر عفونت از بین می‌رود و کلیه دوم او نیز مبتلا به سنگ می‌شود، اما فرد متوجه بیماری نمی‌شود و به همین دلیل هر دو کلیه از کار می‌افتد.
  5. بیماری‌های مادرزادی مانند کلیه پلی کیستیک یا کلیه کیست دار  منجر به نارسایی کلیه می‌شود.
  6. برگشت ادرار به کلیه ها (به خصوص در کودکان)
  7. مثانه نوروژنیک یا مثانه عصبی.
  • علایم نارسایی کلیه ؟

  1. بالا رفتن اوره خون که در نتیجه دهیدراتاسیون ناشی از اسهال و استفراغ ناشی می شود.
  2. تهوع
  3. کاهش وزن
  4. ادرار کف آلود
  5. خون در ادرار
  6. بالا رفتن فسفات خون که موجب خارش ،تخریب استخوان و درد عضلانی می شود.
  7. بالا رفتن پتاسیم خون که موجب به هم خوردن ریتم ضربان قلب و فلج عضلانی می شود.
  8. تجمع آب در بدن که موجب تورم در پاها ، مچ پا ، دست و صورت ، ورم دور پلک و ادم ریه می شود.
  9. درد پشت و پهلو
  10. کم خونی که در نتیجه کاهش هورمون اریتروپویتین که توسط کلیه ها ساخته می شود ایجاد می شود .
  11. احساس خستگی و ضعف
  12. احساس گیجی و کاهش اشتها
  13. اشکال در خواب

 

  • علایم این بیماری در کودکان چیست ؟

  1. عفونت ادراری مکرر
  2. کج شدن جریان ادرار در پسر بچه ها
  3. ادرار کردن با تاخیر
  4. کمبود اشتها
  5. عدم وزن گیری مطلوب
  6. دل‌درد، دل‌پیچه
  7. گریه و بی‌قراری

بخوانید : سوزش ادرار

  • تشخیص این بیماری بر چه اصولی است ؟

  1. شرح حال و معاینه پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژیست ) یا فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری با یک شرح حال و معاینه خوب میتواند تا حد زیادی علت نارسایی کلیه را تشخیص و درمان مطلوب صورت دهد.
  2. اندازه گیری اوره و کراتینین خون

  3. آزمایش کامل ادرار

  4. سونوگرافی کلیه ها
  • رژیم غذایی نارسایی کلیه :

  1. مصرف نمک در این شرایط باید محدود شود .
  2.  غذاهای کم‌پروتئین و کم چرب مورد استفاده قرار گیرد.
  3. غذای مصرفی این افراد باید بیشتر گیاهی باشد.
  4. این افراد باید از خوردن سبزی و میوه حاوی مقدار زیاد پتاسیم مانند موز و سیب زمینی اجتناب کنند. میوه های کم پتاسیم: سیب ، نارنگی ، لیمو ، گریپ فورت، انگور ، گیلاس ، توت فرنگی ، هلو ، آناناس ، هندوانه ، تمشک ، زغال اخته. میوه های پر پتاسیم : موز ، خرما ، پرتقال ، کیوی ، گلابی ، آلو ، شلیل ، زردآلو، طالبی ، گرمک ، خربزه ، میوه های خشک ، سبزی های کم پتاسیم : خیار ، جوانه حبوبات ، کاهو ، کلم ، گل کلم ، کلم بروکلی ، پیاز ،لوبیا سبز ، فلفل سبز ، کدو سبز ، بادنجان ، شلغم ، هویج ، سبزی های پر پتاسیم : گوجه فرنگی، سیب زمینی ، چغندر ، بامیه ، کدو حلوایی ، فلفل تند.
  5.  بیمارانی که نارسایی کلیه شدید دارند، در خوردن مایعات محدودیت دارند، اما افرادی که در مرحله اول بیماری قرار دارند، محدودیتی ندارند.
  6. مصرف مکملهای غذایی حاوی کلسیم ، آهن و ویتامین ها لازم دارند تا به عوارضی مانند کم خونی یا پوکی استخوان مبتلا نشوند .
  7. به دلیل کم‌اشتهایی مبتلایان به این بیماری، بهتر است تعداد وعده‌های غذایی این بیماران افزایش یابد.
  8. مصرف قند و شکر و غذاهای حاوی آنها باید محدود شود.
  9. نان مصرفی باید کم‌نمک و تهیه شده از آردهای سبوس‌دار باشد.
  10. حبوبات (مانند نخود، عدس، لوبیا) حاوی مقدار زیادی پتاسیم هستند و بهتر است به شکل محدود مصرف شوند
  11. سیب زمینی حاوی مقدار زیادی پتاسیم است و برای مصرف آن باید پوست آن از قبل گرفته و به مدت چند ساعت در آب خیسانده شود تا مقدار پتاسیم موجود در آن کاهش یابد
  12. پختن سبزی‌ها سبب بالا رفتن مقدار پتاسیم قابل جذب آنها می‌شود بنابراین بهتر است سبزی‌ها به شکل خام مصرف شوند .
  • تغذیه سالم درمان ناتوانی جنسیراههای پیشگیری بیماری کدام است ؟

  1. کنترل قند خون در افراد دیابتی و کنترل فشار خون در افراد مبتلا به پرفشاری خون، مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از ابتلا به نارسایی کلیه است. بنابراین اگر مبتلا به فشار خون یا قند خون هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
  2.  سنگ‌ ها و عفونت‌های ادراری را جدی بگیرید. اگر کلیه شما سنگ‌ساز است یا سابقه بیماری مادرزادی دارید، با مراجعه به پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژیست ) یا فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری و در نظر گرفتن یک شیوه زندگی درست و همچنین به کار بردن رژیم مناسب غذایی، از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید.
  3. از مصرف بی رویه و بدون نظارت داروها به خصوص آنتی بیوتیک های تزریقی مانند جنتامایسین خودداری کنید .
  4. در صورت بروز هر گونه تغییر در حجم ادرار به خصوص کاهش حجم ادرار، پررنگ شدن غیر عادی ادرار، تکرر یا قطع و وصل شدن ادرار یا ورم دور پلک و پاها سریعاً به پزشک مراجعه کنید و آزمایشات لازم را انجام دهید.

نکته آخر اینکه : در اغلب موارد این خود بیماران هستند که سال ها و ماه ها با بی خبری و بی توجهی نسبت به سلامت خود، تیشه را برداشته و بر کلیه ها می کوبند . مواظب تصفیه خانه بدن خود باشید .

 

 

دکتر کیوان آقامحمدپور فوق تخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری و ناباروری

 

آپاراتپیج دکتر کیوان آقامحمدپور در سایت آپارات

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

صفحه اصلی
تماس با ما
ویزیت آنلاین
رزرو آنلاین
نظرات شما