کلیه ها در هر فرد به تعداد دو عدد یکی از مهم‌ترین اندام‌های بدن انسان هستند . کلیه‌ها در بدن وظایف بسیار مهمی بر عهده دارند مثل: خون‌سازی بدن، تنظیم متابولیسم ویتامین D ، دخالت در متابولیسم کلسیم و سیستم استخوانی، کنترل سیستم اسید و باز بدن و دفع سموم. برای دفع سموم بدن، خون از گلومرول کلیه ها که نقش صافی را دارند، عبور می‌کند. این صافی باعث میشود مواد ضروری برای اعضای مختلف بدن، بازجذب شده و در عین حال، سموم و مواد زائد دفع شوند.
-
دفع پروتئین در ادرار (پروتئینوری) چیست؟
زمانی که کلیه دچار اختلال می شود، موادی که در حالت عادی نباید از صافی گلومرول‌ها رد شوند مثل پروتئین‌ها، از آنها عبور کرده و برعکس بازجذب مواد لازم مختل می‌گردد. دفع پروتئین چنانچه از ۱۵۰ میلی گرم در ادرار ۲۴ ساعته بالاتر باشد ، دفع پروتئین نامیده می شود .
-
دفع پروتئین در ادرار (پروتئینوری) در چه افرادی بیشتر دیده می شود؟
- سن بالای ۶۰
- چاقی
- سابقه خانوادگی مثبت بیماری کلیه
- پره اکلامپسی (فشار خون بالا و پروتئین اوری در حاملگی)
- افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا، بیماریهای سیستمیک مانند لوپوس اریتماتوس و مولتیپل میلوما
- داروهای شیمی درمانی مانند (استرپتوزوسین)
- درمان های بیولوژیک مانند (انترلوکین ۲)
- عفونت و التهاب در کلیه ها (گلومرولونفریت)
- سرطان کلیه
- کلیه پلی کیستیک
-
انواع پروتئینوری (دفع پروتئین در ادرار)؟
- پروتئینوری گذرا: در این نوع فشار خون نرمال، رسوب ادرار نرمال، عدم وجود ادم قابل توجه، ترشح پروتئین در ادرار کمتر از ۱ گرم در روز است. این نوع؛ بیماری قابل توجهی نیست و پروتئین در آزمایش های بعدی از بین می رود.
- پروتئینوری ارتواستاتیک: نوجوانان با قد بلند، نازک و جوانتر از ۳۰ سال ( ممکن است لوردوز شدید همراه آن باشد ) در این بیماران عملکرد کلیوی نرمال و پروتئینوری معمولا کمتر از ۱ گرم در روز است جمع آوری ادرار شبانه پروتئین نرمال را نشان می دهد.
- پروتئین اوری مداوم: به دلیل بیماری خارجی که عملکرد کلیوی نرمال است رسوب ادرار نیز مطلوب است فشار خون نرمال است ادم قابل توجهی وجود ندارد و دفع کم آلبومین کمتر از ۵۰۰ میلیگرم در روز می باشد.
- پروتئینوری مداوم: بیش از ۵۰۰ میلی گرم در روز که بیشتر احتمال دارد ناشی از بیماری قابل توجه گلومرول باشد. در این نوع پروتئینوری کست های گلبول های قرمز و گلبول های قرمز بد شکل، لیپیداوری، هیپرلیپیدمی، فشار خون و عملکرد غیر نرمال کلیه دیده می شود.
-
علامت دفع پروتئین در ادرار (پروتئینوری)؟
- بیدار شدن در شب برای دفع ادرار
- اِدِم اندام‌ها (ورم دست‌ها، پاها، شکم و صورت)
- پر ادراری
- ادرار کف آلود
*بخوانید: علائم نارسایی کلیه ها !
-
تشخیص دفع پروتئین در ادرار (پروتئینوری)؟
فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری علاوه بر آزمایش ساده ادرار ، ممکن است جمع آوریادرار ۲۴ ساعته در صورت لزوم جهت تشخیص بهتر بخواهد . امروزه با توجه به سختی جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته از اندازه گیری راندوم نسبت پروتئین به کراتین در ادرار استفاده میشود که اگر بالای ۳۰ باشد ، نشان دهنده بیماری جدی است و ممکن است نیاز به بیوپسی کلیه باشد .
-
درمان پروتئین در ادرار (پروتئینوری)؟
- کنترل قند خون در فرد دیابتی
- کنترل فشارخون با داروهای ( مهارکننده های ACE (مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین) و ARBs ( مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین )
- رعایت رژیم غذایی
- تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن اضافی، انجام تمرینات ورزشی و ترک سیگار
-
رژیم غذایی در بیماران با دفع پروتئین در ادرار؟
- مصرف پروتئین را به ۱۵ – ۲۰ % محدود کنید و مصرف انواع گوشت را کاهش دهید .
- مصرف میوه و سبزیجات تازه و فیبرها تا ۵۰ % در روز توصیه می شود .
- از غذاهایی که پتاسیم بالا مانند ( پرتغال، آب پرتغال، سبزیجات برگ سبز ( اسفناج ، کلم و کلم پیچ )، سیب زمینی و منیزیم بالا مانند ( آنتی اسید ها، شربت شیر منیزیم ) دارند اجتناب کنید.
- مصرف چربی های و روغن های اشباع را محدود کنید.
دکتر کیوان آقامحمدپور فوق تخصص جراحی کلیه،مجاری ادراری و ناباروری
